خودشناسی چیست؟
به طور خلاصه خودشناسی (selfdiscovery) یعنی مهارت برآورد صحیح از خویشتن که اساس و پایه رشد و توسعه مهارت فردی است. به عبارتی دیگر خودشناسی یعنی اینکه محتوای ذهنی خود را عمیق تر بشناسیم و به صورتی دقیق تر ارزیابی کنیم تا بتوانیم به درک بهتری از جایگاه خود دست یابیم. خودشناسی روندی آهسته و رو به پایین در درون ماست. رشد کردن به سمت ریشه ها و عمیق شدن هرچه بیشتر برای دسترسی به خاطرات و اتفاق هایی که کاملا ناخودآگاه زندگی ما را بر خلاف میل ما مدیریّت می کنند.
چرا باید خود را بشناسیم؟
اساس وجود یک انسان، باوری است که به خود دارد و به واسطه ی خودشناسی، انسان توانایی های خود را باور می کند و خود را همان گونه که هست می پذیرد و دوست می دارد. تغییرات پایدار و بزرگ زمانی برای او رخ می دهد که شناخت کاملی از ویژگی ها و نقاط ضعف و قوّت خود داشته باشد و بتواند آن ها را مدیریّت کند. خودشناسی به منزله کلیدی برای راه یابی به سرزمین آرامش و بهروزی می باشد. انسان با شناخت ریشه افکار، احساسات، هیجانات و رفتار خود متوجّه خواهد شد کدام یک از ذهنیّت هایی که از پنجره آن ها به جهان نگاه می کند سالم، کدام ناسالم و حاصل تجربه های ناگوار است; آنگاه می تواند در جهت بالفعل کردن ویژگی های بالقوّه و ذهنیت های سالم، یا حلّ رفتارها و ذهنیّت های ناسالم قدمی بردارد و در نهایت به آرامش برسد. خودشناسی تاثیر به سزایی در توانمندسازی و رشد انسان در زندگی دارد. همچنین او با کاوش در درون و شناخت باورها و الگوهای رفتاری که سال ها با آن ها زندگی کرده و بر اثر وجود آن ها در قسمت ناخودآگاه، اشتباهات بسیاری مرتکب شده و شکست های متعدّدی را تجربه کرده است، باعث ارتقا شخصیّت و همچنین افزایش ارتباطات فردی و در نهایت موفّقیّت خود می شود.
پاسخ سوال روشن است; بله. اما خودشناسی یک شبه به شکلی جادویی با گوش دادن به سخنان بزرگان، خواندن نوشته ها و ... به دست نمی آید. گاه چنین راه هایی خود به بزرگ ترین مانع برای شناخت بدل می شوند. ورود به عرصه خودشناسی و نیم نگاهی به درون، گاه اضطراب و وحشت را به جان آدمی می اندازد که عطای شناخت را به لقای آن می بخشد زیرا ما مایل به دیدن تصویر واقعی خود نیستیم و شناخت در همان گام اول تصویر مطلوبی را که از خود سال های سال ساخته ایم بر هم می زند. با این وجود خودشناسی، قدرت لیجاد معجزه در زندگی را دارد و می تواند تغییرات شگفت انگیزی را در روابط، شغل و اعتماد به نفس ما ایجاد کند. آگاهی آرامش بخش است، اما باید برای نیل به این هدف و رسیدن به آرامش، مسیر پرفراز و نشیب شناخت را تاب آورد و تلاش مکرّر و فعّالانه داشت.
اهمیت خودشناسی در زندگی فردی و اجتماعی
خودشناسی تاثیرات زیادی بر زندگی فردی و اجتماعی ما دارد که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
تدبیر و تصمیم گیری بهتر در موقعیّت های مختلف
شناخت جایگاه خود در زندگی
افزایش عزّت نفس و خودکارآمدی
مشخص شدن اهداف و خواسته ها
برقراری ارتباط بهتر و با کیفیت با دیگران
