تعریف هوش هیجانی
آیا تا به حال با افرادی آشنا بوده اید که در هر شرایطی خونسردی خود را حفظ می کنند و قادرند حتّی در موقعیّت های ناخوشایند اجتماعی نیز با آرامش و سنجیده رفتار کنند؟
توانمندی فرد در درک، شناخت و مدیریّت احساسات و هیجانات خود و دیگران، به او کمک می کند تا در فضای کاری، فضای خانوادگی و فضای عاطفی روابط بهتری را تجربه کند. مجموعه این توانمندی ها را هوش هیجانی می نامند.
هوش هیجانی یعنی کنار گذاشتن تمایل به ایده آل دیدن دیگران و مشاهده و پذیرش افراد به همان شکلی که واقعا هستند. هوش اجتماعی به تعبیری توانایی درک، کنترل و ارزیابی احساسات انسان ها برای خردمندانه عمل کردن در روابط انسانی نیز می باشد.
حیطه های اصلی هوش هیجانی
این هوش اغلب با چهار ویژگی تعریف می شود که همان مهارت های اصلی برای ایجاد هوش هیجانی و بهبود قدرت مدیریّت احساسات و ارتباطات می باشند.
خودآگاهی و شناخت عواطف شخصی
خود تنظیمی
همدلی و شناخت عواطف دیگران
تعریف مولّفه های هوش هیجانی
♦ خودآگاهی و شناخت عواطف شخصی: با این ویژگی فرد می تواند احساسات و نحوه تاثیر آن بر افکار و عقاید خود را بهتر درک کند و نقاط قوّت و ضعف خود را بشناسد. خودآگاهی اوّلین مهارت هوش هیجانی و اساس رسیدن به کنترل رفتار است. با رسیدن به خودآگاهی ما به درک بهتری از شخصیّت خود، اندیشه ها، اعتقادات، انگیزه ها، هیجانات و سبک ارتباطی خود می رسیم. همچنین خودآگاهی و خودپنداری موجب عزّت نفس بیشتر در فرد می گردد.
♦ خود تنظیمی : خودتنظیمی یعنی توانایی کنترل یا تغییر جهت هیجانات لحظه ای در وضعیّت مختل کننده و مزاحم: در چنین شرایطی فرد توانایی کنترل احساسات و هیجانات خود را داشته و می تواند آن ها را به شکل سالم و مناسب مدیریّت کند. توانایی تنظیم هیجاناتی مانند خشم، نگرانی و استرس از مؤلّفه های هوش هیجانی است و عامل تاثیرگذاری در سلامت روان محسوب می شود. کسانی که از سلامت روان برخوردار هستند و توانایی کنترل هیجانات و احساسات خود را دارند بهتر و با سرعت بیشتری می توانند ناملایمات زندگی را پشت سر بگذارد.
♦ همدلی و شناخت عواطف دیگران: همدلی، توانایی شناخت عواطف دیگران و اساس مهارت رابطه با دیگران می باشد. در این موقعیّت، فرد قادر است عواطف افراد پیرامونش را درک و کنترل کند و از دریچه ی چشم آنها جهان را ببیند تا بتواند گروه را مدیریّت کند و شخص موثّر و سازنده ای در گروه های اجتماعی خود باشد.
